Ankara’nın kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte yapılan araştırmalar, bölgedeki yerleşmelerin insanlık tarihi kadar eski olduğunu, bölgenin birçok medeniyete beşiklik ettiğini ortaya koymaktadır. Belgelere dayanmamakla birlikte ilk adının Galatlar tarafından `Ankyra (Ancyra)` olarak verildiği ve zamanımıza kadar `Angora`, `Engürü` ve `Ankara` şeklinde değişime uğradığı tahmin edilmektedir.

Tarihi, Hitit devrine kadar takip edilebilen Ankara; daha sonra sırasıyla Frigyalılar, Kimmerler, Persler, Lidyalılar, Makedonyalılar, Galatlar, Romalılar ve Selçuklular’ın hakimiyetinde kalmıştır. 1354 yılında Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman Paşa tarafından Osmanlı topraklarına katılan Ankara; 1902 yılında 5 sancak, 21 kazayı kapsamakta iken 1924 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile sancaklar kaldırılmış, Ankara`ya bağlı olan Kayseri, Yozgat, Kırşehir ve Çorum Sancaklarına da `İl` statüsü verilmiştir.

Temsil Kurulu’nun çalışmalarını yürütmek için karargâh olarak seçtiği Ankara`da 27 Aralık 1919’da büyük bir coşkuyla karşılanan Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini de burada atmıştır. 23 Nisan 1920`de kurulan TBMM Hükümetinin idare merkezi ilan edilen Ankara, 13 Ekim 1923`te çıkarılan bir kanunla da Türkiye`nin Başkenti olmuştur.

Başkent olduktan sonra hızlı bir sosyal, ekonomik, siyasal, askeri ve kültürel gelişime sahne olan Ankara; bugün, tüm sektörler itibarıyla kalkınmış, ülkemizin ikinci büyük metropolü haline gelmiştir.

 
                                                      (1940'lı yıllarda Güvenpark)

İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeybatısında, 39o 57` kuzey enlemi ve 32o 53` doğu boylamı arasında bulunan Ankara`nın doğusunda Kırşehir ve Kırıkkale, batısında Bilecik-Eskişehir, kuzeyinde Çankırı, kuzeybatısında Bolu, güneyinde Konya ve Aksaray illeri yer almaktadır. Göller dışında 24.521 km²’lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümü içerisinde % 3,19’luk bir paya sahiptir. Rakımı, ortalama 830-890 metre dolayındadır. 

Dağlık ve ormanlık Kuzey Anadolu ile kurak Konya Ovası arasında yer alan Ankara, Kızılırmak ve Sakarya Nehri ve havzaları ile çevrilmiş olup, kuzey ve kuzeybatısındaki dağlar  yer yer ormanlık alanlarla kaplıdır.

İlin, en yüksek noktasını 2.015 m. yüksekliğindeki Işık Dağı, en geniş ovasını 3.789 km²`lik yüzölçümü ile Polatlı Ovası, en büyük gölünü yaklaşık 490 km²`lik yüzölçümü (il içi) ile Tuz Gölü, en uzun akarsuyunu yaklaşık 151 km.lik (il içi) uzunluğu ile Sakarya Nehri, en büyük barajını 83,8  km²’lik yüzölçümü ile  Sarıyar Barajı oluşturmaktadır.

İlin barajları; Eğrekkaya, Sarıyar, Kesikköprü, Çubuk-1, Çubuk-2, Kayaş Bayındır, Kurtboğazı, Çamlıdere, Asartepe,  Hirfanlı, Akyar’dır.

İlin başlıca akarsuları; Kızılırmak, Sakarya Nehri, Ankara Çayı, Kirmir Çayı, Ova Çayı ve Balaban Çayı’dır. Başlıca gölleri; Tuz Gölü, Mogan Gölü ve Eymir Gölü’dür. Geniş arazi yapısı itibarıyla güneyde step, kuzeyde ılıman ve yağışlı bir iklim tipinin görüldüğü Ankara`da genel olarak yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları  soğuk ve az yağışlı  karasal iklim tipi görülmektedir.

NÜFUS DURUMU

Ankara’nın 1927 yılı nüfus sayımına göre toplam nüfusu 404.581 iken, son 73 yılda 10 kat artarak 2000 yılında 4.007.860’a yükselirken, aynı dönemde ülke nüfusu 5 kat artmıştır. 1927 yılında il nüfusu ülke nüfusu içinde % 3,2’lik bir paya sahip iken, 2000 yılında yaklaşık % 6’lık bir paya ulaşmıştır. Nüfus yoğunluğu, 1927 yılında 16 iken 2000 yılı itibarı ile 163’e yükselmiştir.Genel Nüfus Sayimlarina Göre Şehir ve Köy Nüfusu

İlimizde ortalama hane halki büyüklüğü azaliş eğiliminde olup, 1955 yilinda 7,0 olan ortalama hane halki büyüklüğü, 2000 yilinda 3,8 kişiye düşmüştür. İl nüfusunun; 1935 yilinda % 80'i Ankara doğumlu iken, 2000 yilinda ise Ankara'da doğan kişilerin il nüfusu içindeki orani % 53'e düşmüştür. Ankara nüfusuna dahil olup başka illerde doğanlar içinde en yüksek payi % 4,3 ile Çorum İli doğumlular almaktadir. Yozgat, Çankiri ve Kirşehir doğumlular sonraki sirayi takip etmektedir. Nüfusun gelişimine ilişkin bilgiler aşağida tablo ve grafikte görülmektedir.

Seçilmiş Sayim Yillarina Göre Nüfus ve Nüfus Artiş Hizlari

Kaynak : DİE